در این مقاله به بررسی برخی دستگاه های آزمایشگاهی پرکاربرد با انواع و کاربرد شان می پردازیم. لوازم آزمایشگاهی در علوم آزمایشگاهی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند و برای انجام تجربیات و اندازه گیری های دقیق از آن ها استفاده می شود.
کرایوستات آزمایشگاهی Cryostat چیست
کرایوستات آزمایشگاهی (Cryostat) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای برش و تهیه برش های بسیار نازک از نمونه های بافتی یا مواد بیولوژیکی در دماهای بسیار پایین (تا -80 درجه سانتی گراد) استفاده می شود. این دستگاه ها به طور گسترده در آزمایشگاه های پزشکی، بیولوژی، پاتولوژی، و علوم دیگر برای تهیه برش های مورد نیاز در تحقیقات و تشخیص بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربردهای کرایوستات آزمایشگاهی
تهیه برش های نازک بیولوژیکی: برای تهیه برش های نازک از نمونه های بافتی، سلولی، و ترکیبات بیولوژیکی به منظور بررسی تحت میکروسکوپ
تحقیقات پاتولوژی: در تشخیص و مطالعه بیماری ها و تغییرات بافتی در برش های بافتی.
تحقیقات داروسازی: برای مطالعه تاثیر داروها بر بافت ها و تشخیص تغییرات دارویی.
انواع کرایوستات آزمایشگاهی
کرایوستات حرارتی (Thermal Cryostat): این نوع کرایوستات قادر به تنظیم دمای پایین و انجام برش ها در دمای پایین است.
کرایوستات حرکتی (Motorized Cryostat): دارای یک مرحله حرکتی برای جا به جا کردن نمونه ها و ایجاد برش های دقیق تر است.
نگهداری از کرایوستات آزمایشگاهی
پس از هر استفاده، تمیز کردن دقیق کرایوستات و تعویض برش ها و تیغه ها.
اطمینان حاصل کردن از تنظیم صحیح دستگاه و تعمیرات دوره ای آن.
رعایت دقت در نگهداری دمای مناسب در داخل کرایوستات.
استفاده از کرایوستات آزمایشگاهی
نمونه مورد نظر را در داخل کرایوستات قرار دهید.
دمای مورد نظر را تنظیم کرده و منتظر شدید تا دما به دقت مطلوب برسد.
با استفاده از تیغه مخصوص کرایوستات، برش های نازک از نمونه تهیه کنید.
برش های تهیه شده را با دقت جمع آوری کرده و برای مطالعه و تحقیقات خود به کار ببرید.
با استفاده از کرایوستات آزمایشگاهی، می توانید برش های بسیار نازک و دقیق از نمونه های بافتی تهیه کرده و در تحقیقات و تشخیص مختلف مورد استفاده قرار دهید.
لایت باکس آزمایشگاهی Light box چیست
لایت باکس آزمایشگاهی (Light Box) یک دستگاه آزمایشگاهی است که دارای سطح نوری یکنواخت و قابل تنظیم است. این دستگاه به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل نمونه های شفاف یا نیمه شفاف به کمک نور مستقیم و یکنواخت به کار می رود. لایت باکس ها در زمینه های مختلف علوم آزمایشگاهی، پزشکی، تحقیقات علوم پزشکی و دندانپزشکی استفاده می شوند.
کاربردهای لایت باکس آزمایشگاهی
بررسی برش های بافتی: برای مطالعه و تحلیل برش های بافتی تحت میکروسکوپ نوری.
تجزیه و تحلیل فیلم ها و نگاتیوهای پزشکی: برای تماشای و تحلیل تصاویر پزشکی به کمک نگاتیوها و فیلم های پزشکی.
بررسی ژل ها در الکتروفورز ژل: برای تحلیل نتایج الکتروفورز ژل های آژاروز و پروتئینی.
انواع لایت باکس آزمایشگاهی
لایت باکس تیغه ای (Transillumination Light Box): این نوع لایت باکس برای مطالعه نمونه های شفاف و نیمه شفاف به کمک نور عمودی به کار می رود.
لایت باکس تخت (Flat Light Box): این نوع لایت باکس دارای سطح صافی است که نمونه ها بر روی آن قرار می گیرند و نور به صورت افقی از زیر به نمونه تابانده می شود.
نگهداری از لایت باکس آزمایشگاهی
پس از هر استفاده، تمیز کردن سطح لایت باکس و حفظ نظافت آن.
اطمینان حاصل کردن از تعویض لامپ های لایت باکس در صورت نیاز.
تست و کالیبراسیون دوره ای لامپ ها و نور لایت باکس.
استفاده از لایت باکس آزمایشگاهی
نمونه یا فیلم مورد نظر را بر روی سطح لایت باکس قرار دهید.
لایت باکس را روشن کرده و نور را به میزان مورد نیاز تنظیم کنید.
با دقت تصاویر را تماشا کنید و تحلیل و بررسی مورد نیاز را انجام دهید.
با استفاده از لایت باکس آزمایشگاهی، می توانید نمونه ها و تصاویر را با دقت بررسی کرده و اطلاعات مفیدی برای تحقیقات و تشخیص های مختلف در علوم آزمایشگاهی به دست آورید.
گاز کروماتوگرافی Gas chromatograph چیست
گاز کروماتوگرافی (Gas Chromatograph) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای تجزیه و تحلیل ترکیبات مختلف مواد شیمیایی به کمک فرایند کروماتوگرافی گازی به کار می رود. این دستگاه از یک ستون کروماتوگرافی گازی برای جداسازی ترکیبات و یک دتکتور برای تشخیص و ثبت اطلاعات تجزیه و تحلیل استفاده می کند. گاز کروماتوگرافی به تفکیک ترکیبات مختلف و تعیین مقادیر آنها در نمونه ها کمک می کند.
کاربردهای گاز کروماتوگرافی
شیمی تجزیه و تحلیل: در تحلیل و شناسایی ترکیبات مواد شیمیایی مختلف مانند ترکیبات آلی، شیمیایی های محیطی، مواد غذایی، داروها، و مواد مخدر.
پزشکی: در تحقیقات پزشکی برای تجزیه و تحلیل نمونه های خونی و ادراری و تشخیص بیماری ها.
صنایع غذایی: در کنترل کیفیت محصولات غذایی برای تشخیص مواد آلاینده و ترکیبات مختلف.
انواع گاز کروماتوگرافی
گاز کروماتوگرافی گازی (Gas-liquid chromatography – GLC): در این نوع، فاز مایعی به عنوان فاز جریانی برای جداسازی ترکیبات استفاده می شود.
گاز کروماتوگرافی جامد (Gas-solid chromatography – GSC): در این نوع، جاذب های جامد به عنوان فاز جریانی برای جداسازی ترکیبات مورد استفاده قرار می گیرند.
نگهداری از گاز کروماتوگرافی
دستگاه را در محیط خشک و بدون گرد و غبار نگهداری کنید.
انجام کالیبراسیون دوره ای و تعویض قطعات فرسوده و خراب شده.
استفاده از گاز کروماتوگرافی
نمونه مورد نظر را در دستگاه وارد کنید و تنظیمات مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل را انجام دهید.
دستگاه را روشن کرده و جریان گاز حامل را تنظیم کنید.
نمونه به تدریج در ستون کروماتوگرافی وارد می شود و توسط جریان گاز جدا شده و به دتکتور منتقل می شود.
دتکتور سیگنال هایی را ثبت می کند که به تحلیل و نمایش ترکیبات در نمودار کروماتوگرام می انجامد.
با استفاده از گاز کروماتوگرافی، می توانید ترکیبات مختلف را جدا کرده و تجزیه و تحلیل شیمیایی دقیقی از نمونه ها انجام دهید. این ابزار بسیار مفید و حیاتی در تحقیقات علمی و کنترل کیفیت مواد مختلف است.
دستگاه کروماتوگرافی مایع High-performance liquid chromatograph (HPLC) چیست
دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا یا به اختصار HPLC (High-performance Liquid Chromatography) یکی از ابزارهای مهم در آزمایشگاه های شیمی تحلیلی است. این دستگاه برای تجزیه و تحلیل ترکیبات مختلف در نمونه های مایع به کمک یک فرآیند جداسازی به نام کروماتوگرافی مایع به کار می رود. HPLC از یک ستون با رزینهای مختلف و یک دتکتور برای تشخیص ترکیبات مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای دستگاه HPLC
شیمی تجزیه و تحلیل: HPLC به عنوان یک ابزار تجزیه و تحلیل مهم در شیمی تحلیلی به کمک می آید. از آن برای شناسایی و مقدار گذاری ترکیبات مواد شیمیایی در نمونه های مختلف استفاده می شود.
صنایع غذایی: در کنترل کیفیت محصولات غذایی و تحلیل مواد غذایی برای اطمینان از مطابقت با استانداردهای ایمنی و کیفیت.
داروسازی: برای تحقیقات مرتبط با تولید داروها و شناسایی ترکیبات فرعی و افزودنی های دارویی.
انواع دستگاه HPLC
HPLC تجزیه ایونی (Ion-Exchange HPLC): برای جداسازی ترکیبات با بر اساس بار الکتریکی و یونیتها استفاده می شود.
HPLC معکوس فاز (Reverse Phase HPLC): در این نوع، ستون کروماتوگرافی دارای جاذب با کمپلکس های هیدروفوبی است و ترکیبات بر اساس هیدروفوبیتها جدا می شوند.
نگهداری از دستگاه HPLC
تمیز کردن دستگاه و ستون ها به طور منظم و پس از هر استفاده.
کالیبراسیون دوره ای دتکتور و تنظیمات دستگاه.
استفاده از دستگاه HPLC
نمونه مایع مورد نظر را در دستگاه وارد کنید.
تنظیمات دستگاه را برای تحلیل مورد نظر تنظیم کنید.
دستگاه را روشن کنید تا جریان مایع در ستون کروماتوگرافی آغاز شود.
ترکیبات نمونه به تدریج از یکدیگر جدا شده و با دتکتور تشخیص داده می شوند.
داده های تجزیه و تحلیل در نمودار کروماتوگرام ثبت می شوند و می توانند برای تفسیر نتایج مورد استفاده قرار گیرند.
با استفاده از دستگاه HPLC، می توانید ترکیبات مختلف را به دقت جدا کرده و تحلیل شیمیایی دقیقی از نمونه ها انجام دهید. این دستگاه در صنایع مختلف مانند شیمی، داروسازی، صنایع غذایی و تحقیقات علمی به کار می رود.
دستگاه ژل داک Gel electrophoresis apparatus چیست
دستگاه ژل داک (Gel Electrophoresis Apparatus) یک ابزار آزمایشگاهی است که برای جداسازی و تجزیه تحلیل مولکول ها بر اساس اندازه و بار الکتریکی آن ها به کمک اصول الکتروفورز استفاده می شود. این دستگاه شامل یک سیستم ژلی که به عنوان ماتریس جداسازی عمل می کند و یک منبع الکتریکی برای اعمال جریان الکتریکی به ژل است. دستگاه ژل داک به صورت گسترده در علوم مختلف مانند ژنتیک، بیوشیمی، میکروبیولوژی و دیگر زمینه های آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای دستگاه ژل داک
تجزیه تحلیل DNA و RNA: برای جداسازی و تفکیک فرگمان های مختلف DNA و RNA بر اساس اندازه ها و الکتروفورز ژلی.
تجزیه تحلیل پروتئین ها: برای جداسازی پروتئین ها بر اساس اندازه، وزن مولکولی و بار الکتریکی آن ها.
تحلیل تغییرات ژنتیکی: در تعیین انواع ژنوتیپ ها و تحلیل تغییرات ژنتیکی مختلف.
انواع دستگاه ژل داک
ژل داک اکسی دی: در این نوع ژل داک، ژل از ماده ژل کننده ای با پایین ترین غلظت استفاده می شود و برای تجزیه تحلیل DNA و RNA با سایز کوچک مناسب است.
ژل داک پلی آکریلامید: این نوع ژل داک برای تجزیه تحلیل پروتئین ها به کار می رود و بر اساس اصول SDS-PAGE (پلی آکریلامید ژل الکتروفورز پلی آکریلامید) تولید می شود.
نگهداری از دستگاه ژل داک
پس از هر استفاده، ژل را با دقت از دستگاه خارج کنید و دستگاه را تمیز کنید.
اطمینان حاصل کنید که منبع الکتریکی و کابل ها در وضعیت خوبی قرار دارند.
استفاده از دستگاه ژل داک
تهیه و ترکیب ژل کننده و الکتروفورز ژلی و سرگلی (buffer) مناسب برای تجزیه تحلیل مولکول های مورد نظر.
ژل کننده را به دستگاه ژل داک بریزید و سپس ژل کننده را تا جامد شدن در دستگاه بگذارید.
نمونه های مورد نظر را در ژل قرار دهید و دستگاه را روشن کنید تا جریان الکتریکی آغاز شود.
پس از اتمام الکتروفورز، ژل را از دستگاه خارج کرده و نتایج را با روش های مختلف (نگارش روشنایی یا رنگ آمیزی) تحلیل کنید.
با استفاده از دستگاه ژل داک، می توانید مولکول های مختلفی را بر اساس اندازه و بار الکتریکی جدا کرده و تحلیل کیفی و کمی انجام دهید. این دستگاه ابزاری حیاتی در تحقیقات مختلف زیست شناسی و شیمی تحلیلی است.
میکروپلیت ریدر Microplate reader چیست
میکروپلیت ریدر (Microplate Reader) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری و ثبت اطلاعات از میکروپلیت ها استفاده می شود. میکروپلیت ها، پلاک هایی با چندین سوراخ (ول) کوچک هستند که در آنها نمونه های آزمایشی ریخته می شوند. این دستگاه به اندازه گیری پارامترهای مختلف نمونه ها مانند جذب نور در طیف UV-Visible، فلوئورسانس، لومینسانس، جذب مشعاعات رادیواکتیو، و … می پردازد.
کاربردهای میکروپلیت ریدر
تجزیه تحلیل آزمایشات زیست شناسی مولکولی: برای اندازه گیری غلظت DNA، RNA، پروتئین ها، و انواع تعاملات مولکولی.
تحلیل آزمایشات سلولی: برای اندازه گیری پارامترهایی مانند سلول های زنده و مرده، تجزیه تحلیل تغییرات سلولی و اکسایش.
تحقیقات در زیست شناسی مولکولی و سلولی: برای انجام تجربیات و آزمایشات در زمینه های متنوعی از تحقیقات زیست شناسی.
انواع میکروپلیت ریدر
میکروپلیت ریدر UV-Visible (UV-Vis Microplate Reader): این نوع برای اندازه گیری جذب نور در طیف UV و نور مرئی به کار می رود.
میکروپلیت ریدر فلوئورسانت (Fluorescence Microplate Reader): برای اندازه گیری انتشار نور فلوئورسانت از نمونه هایی که با فلوئورفورهای مختلف علامت گذاری شده اند، استفاده می شود.
نگهداری از میکروپلیت ریدر
دستگاه را در محیط خشک و بدون گرد و غبار نگهداری کنید.
پس از هر استفاده، دستگاه را تمیز کرده و منظماً کالیبره کنید.
برای نگهداری از دقت دستگاه، باطری ها یا منابع تغذیه خود را با دقت نصب کنید.
استفاده از میکروپلیت ریدر
نمونه های آزمایشی خود را در میکروپلیت ها قرار دهید.
میکروپلیت ها را در دستگاه قرار دهید و تنظیمات مناسب را برای اندازه گیری انتخاب کنید.
دستگاه را روشن کرده و اندازه گیری را آغاز کنید.
پس از اندازه گیری، داده های مربوط به نمونه ها را ثبت کنید و آن ها را تحلیل کنید.
میکروپلیت ریدر یک ابزار اساسی در تحقیقات آزمایشگاهی و تجزیه تحلیل دقیق مولکول ها و تغییرات سلولی است و در زمینه های متنوعی از علوم زیستی و شیمی تحلیلی به کار می رود.
Microplate washer چیست
میکروپلیت واشر (Microplate Washer) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای شستشوی و خلوص دهی سریع و دقیق نمونه ها و تراکم کاشی ها در میکروپلیت ها استفاده می شود. میکروپلیت ها پلاک هایی با چندین سوراخ کوچک هستند که در آنها نمونه های آزمایشی قرار می گیرند. این دستگاه برای کاهش خطر تلقیح متقابل نمونه ها و بهبود دقت آزمایش ها بسیار حائز اهمیت است.
کاربردهای میکروپلیت واشر
آزمایش های ایمونواستخراجی (ELISA): برای شستشوی آنتی بادی ها و آنتی ژن ها در میکروپلیت ها در آزمایش های ELISA به کار می رود.
آزمایشات ژنتیک: در تجزیه تحلیل DNA و RNA میکروپلیت ها را باید شستشو کرد تا تلقیح متقابل و تراکم معلولی را کاهش دهد.
آزمایشات سلولی: در تجزیه تحلیل تراکم سلولی و شستشوی سلول ها برای تجزیه تحلیل دقیق سلولی به کار می رود.
انواع میکروپلیت واشر
Magnetic Bead Washers: این نوع میکروپلیت واشر از مغناطیس ها برای جذب میکروپلیت های مغناطیسی به نمونه ها و سپس شستشوی آنها استفاده می کند.
سیستم های اسپری واشر: این نوع دستگاه با استفاده از اسپری به طور یکنواخت محلول های شستشو را به میکروپلیت ها وارد می کند.
نگهداری از میکروپلیت واشر
برای جلوگیری از تراکم و لکه های مایعات در دستگاه، دستگاه را پس از هر استفاده به دقت تمیز کنید.
اطمینان حاصل کنید که خطوط ورودی و خروجی میکروپلیت ها به درستی متصل شده باشند.
استفاده از میکروپلیت واشر
میکروپلیت ها را در تخصیص دهنده مخصوص قرار دهید.
تنظیمات دستگاه را برای شستشو با توجه به نیاز خود انجام دهید.
دستگاه را روشن کرده و شروع به شستشوی میکروپلیت ها کنید.
پس از شستشو، میکروپلیت ها را از تخصیص دهنده خارج کنید و از آنها برای آزمایش های بعدی استفاده کنید.
میکروپلیت واشر ابزاری حیاتی در آزمایشات میکروپلیتی مانند ELISA و تجزیه تحلیل DNA و RNA است و از طریق شستشوی دقیق و خلوص دهی میکروپلیت ها به دقت نتایج آزمایش ها را تضمین می کند.
دستگاه پی سی آر PCR machine چیست
دستگاه پی سی آر (PCR) یک ابزار آزمایشگاهی است که برای تکثیر و افزایش تعداد کپی های DNA (پلیمراز زنجیره ای رشته ای) در نمونه های آزمایشی به شکل دقیق و تکرارپذیر استفاده می شود. PCR یکی از تکنیک های مهم در زمینه های مختلفی از علوم آزمایشگاهی از جمله ژنتیک مولکولی، بیوشیمی، زیست شناسی مولکولی و دیگر زمینه های مرتبط است.
کاربردهای دستگاه PCR
تشخیص بیماری های ژنتیکی: برای تشخیص اختلالات ژنتیکی مانند بیماری های وراثتی و متابولیک.
تجزیه تحلیل DNA: برای تعیین ترتیب بازرگانی DNA، تحلیل تغییرات ژنتیکی و شناسایی DNA های خاص.
مطالعات تکاملی: در تحقیقات مرتبط با تکامل گونه ها و نسل های مختلف.
انواع دستگاه PCR
PCR تقویت تک مرحله ای (Conventional PCR): برای تکثیر تکه های مشخصی از DNA و ژن ها به کار می رود.
PCR در زمان واقعی (Real-Time PCR): برای اندازه گیری تعداد دقیق کپی های DNA در طی انجام واکنش PCR به صورت زمان واقعی و در حین انجام واکنش به کار می رود.
نگهداری از دستگاه PCR
دستگاه را در محیطی خشک و بدون گرد و غبار نگهداری کنید.
برای اطمینان از دقت دستگاه، از تنظیمات و کالیبره های منظم استفاده کنید.
استفاده از دستگاه PCR
تهیه مخلوط واکنش PCR که شامل DNA نمونه، پرایمرها، ترکیبات فعال کننده و DNA پلیمراز است.
مخلوط واکنش را در لوله های PCR قرار داده و به دستگاه PCR منتقل کنید.
تنظیم دستگاه با پارامترهای مورد نیاز (دما و زمان) و شروع واکنش PCR.
پس از اتمام واکنش، نتایج را تحلیل و تفسیر کنید.
دستگاه PCR ابزار اساسی در تحقیقات مولکولی و تشخیص بیماری های ژنتیکی و علوم آزمایشگاهی مختلف است و امکان انجام تکثیر دقیق و سریع DNA را فراهم می کند.
تمیزکننده التراسونیک آزمایشگاهی
Ultrasonic cleaner چیست
تمیزکننده التراسونیک آزمایشگاهی (Ultrasonic Cleaner) یک دستگاه آزمایشگاهی است که از امواج فراصوتی برای تمیزکردن اشیاء و نمونه های آزمایشگاهی استفاده می کند. این دستگاه با تولید امواج التراسونیک کوتاه مدت و بسیار شدید در مایعات، ذرات و آلاینده ها را از سطح اشیاء جدا می کند. تمیزکننده التراسونیک در تعداد زیادی از کاربردهای آزمایشگاهی و صنعتی به کار می رود.
کاربردهای تمیزکننده التراسونیک
تمیزکردن و تعقیم ابزارهای آزمایشگاهی: از جمله لوازم آزمایشگاهی، ظروف شیشه ای، پیستون ها و سوزن های اتوکلاوی.
تمیزکردن قطعات الکترونیکی: برای حذف ذرات گرد و غبار از قطعات الکترونیکی و ترکیبات مدارهای چاپی.
پاکسازی جواهرات و ساعت ها: برای پاکسازی جواهرات، ساعت ها و سایر زیورآلات.
انواع تمیزکننده التراسونیک
تمیزکننده التراسونیک حمامی: این نوع دستگاه به صورت یک واحد حمامی بزرگ طراحی شده است که اشیاء را درون مایع التراسونیک قرار می دهید.
تمیزکننده التراسونیک کفی: این نوع دستگاه دارای یک واحد کفی است که اشیاء را بر روی آن قرار می دهید و امواج التراسونیک را از زیر به آنها می فرستد.
نگهداری از تمیزکننده التراسونیک
دستگاه را بعد از هر استفاده به دقت تمیز کنید و از خشک کردن مناسب آن اطمینان حاصل کنید.
مایعات مورد استفاده در دستگاه باید مناسب و تمیز باشند و به موازین تعیین شده در دستگاه پر شوند.
استفاده از تمیزکننده التراسونیک
اشیاء مورد نظر خود را در مایع التراسونیک داخل تمیزکننده قرار دهید.
دستگاه را روشن کرده و زمان و توان تمیزکننده را تنظیم کنید.
پس از اتمام واکنش، اشیاء را از دستگاه خارج کرده و به دقت تمیز کرده و شستشو کنید.
تمیزکننده التراسونیک ابزار مهمی در آزمایشگاه ها و صنایع مختلف است که به تمیزی و تعقیم اشیاء و قطعات مختلف کمک می کند و زمان و انرژی را برای تمیزکردن دستی کاهش می دهد.
لینک منبع :
